Рыґлі: “Калі ўжо прыехаў сюды — будзь падрыхтаваны да вайны”
Ён вырас сярод смарагдавых высокагор’яў Уэльсу. Цяпер ваюе сярод разлогіх узгоркаў Харкаўшчыны. Гэтыя краявіды могуць падацца дзіўна падобнымі. Але калі валлійскія ўзвышшы гавораць мовай атлантычных ліўняў, то ўкраінскія схілы адгукаюцца аддаленым грохатам артылерыі.
Рыґлі далучыўся да 3-га Інтэрнацыянальнага легіёну абароны Украіны, каб абараняць безабаронных. І для яго гэта не гучныя словы, а глыбокае перакананне, за якое ён гатовы стаяць да канца:
— Спачатку я не быў упэўнены, ці правільна зрабіў, што прыехаў сюды. Але, знаходзячыся тут, я толькі ўмацаваўся ў сваім рашэнні. Жанчыны і дзеці не заслугоўваюць таго болю, які ім даводзіцца перажываць штодня, і я рады, што апынуўся тут.
На момант інтэрв’ю 24-гадовы валліец быў у Легіёне каля чатырох з паловай месяцаў. Але нават за гэты час ён сутыкнуўся з выпрабаваннямі, што назаўсёды змяняюць чалавека. І сярод іх — першы бой:
— З-за выкарыстання дронаў мы фактычна не бачылі ворага — заўважылі іх толькі тады, калі яны выйшлі з укрыцця. Каб выжыць у той сітуацыі, я адкрыў агонь на прыгнечанне і дапамог сваёй групе адысці, пакуль яны працягвалі стрымліваць праціўніка.
Калі апынаешся ўсяго за сем метраў ад ворага, некаторыя могуць разгубіцца. Але ў той момант, узгадвае Рыґлі, ім кіраваў чысты адрэналін:
— Сітуацыя была надзвычай небяспечнай. Падчас нашага адыходу вораг накрываў нашы пазіцыі мінамі і артылерыяй. А калі гэта не спрацавала — яны запусцілі шэсць–сем дронаў, кожны з двума боепрыпасамі. Мы мусілі бегчы, але заставацца гатовымі да бою, каб кожны з каманды дайшоў жывым.
Яшчэ адна гісторыя, якой падзяліўся Рыґлі, яскрава паказвае, наколькі жыццёва важныя медыцынскія навыкі на гэтай вайне. Тут кожны баец — напалову салдат, напалову медык, бо выратаванне часта вымяраецца секундамі. А ўменне спыніць крывацёк можа ратаваць жыццё — не толькі тваё, але і таварыша побач:
— Падчас выканання задання аднаго з маіх найлепшых сяброў накрыла міной. Нам давялося аказваць так званую “дапамогу пад агнём”. Я накладваў бінт і ізраільскую павязку, бо ў яго былі раненні спіны і ступні.
Разам з пабрацімамі Рыґлі давялося несці параненага шэсць–сем кіламетраў, пастаянна выходзячы з-пад агню, пакуль дроны пераследавалі іх увесь шлях. На шчасце, укрыццё з дрэў перашкаджала дронам дакладна вызначыць іх пазіцыі:
— Дроны скідалі боепрыпасы, міны разрываліся побач. У пэўны момант у раён зайшлі FPV-дроны, таму нам давялося спыніцца і хавацца. Калі мы нарэшце дабраліся да бяспечнага месца, майму сябру ўжо аказалі поўную меддапамогу — выдалілі аскепкі і наклалі швы.
Варожыя дроны сталі сапраўдным праклёнам гэтай вайны. Мы ўжо распавядалі, як Рыґлі з таварышамі збілі FPV-дрон, вядучы агонь з кузава пікапа, што вывозіў іх у бяспеку. Той момант застанецца ў яго памяці назаўсёды — але такіх сітуацый было значна больш:
— Ідзеш у штурм, на выведку, ці вяртаешся з задання — дроны паўсюль. Гэта галоўная пагроза гэтай вайны. Яны скідаюць вялікія бомбы, гранаты, C4; часам — тэрмабарычныя, часам нават напалмавыя боепрыпасы. А цяпер яны яшчэ і карэктуюць мінамётны і артылерыйскі агонь.
Спираючыся на свой баявы досвед, Рыґлі ахвотна дзеліцца практычнымі парадамі і рэальнымі баявымі сцэнарамі — што рабіць, чаго пазбягаць і як перахітрыць ворага ў небе:
— Заставайцеся спакойнымі, трымайце вочы адкрытымі і заўсёды будзьце ў руху. Бегаць не абавязкова, але трэба пастаянна быць насцярожы. Калі заўважылі дрон — паведаміце сваёй камандзе і накіроўвайцеся да лясасмугі. Калі дрэў няма і вы на адкрытай мясцовасці — трымайце дыстанцыю, рухайцеся і шукайце любыя сховішчы. Найлепшая абарона — пад зямлёй, у бункерах ці бліндажах. А калі трапіць туды немагчыма — выкарыстоўвайце маскіроўку максімальна эфектыўна.
Вайна пастаянна змяняецца, набываючы новыя формы і патрабаванні. Таму Рыґлі падкрэслівае важнасць бесперапыннай падрыхтоўкі і самаўдасканалення — каб заставацца гнуткім, адточваць свае навыкі і быць сапраўды гатовым да бою:
— Тут нельга быць лянівым. Патрэбна заставацца актыўным і трымаць сябе ў форме. Рэкамендую бег, адцісканні, пацягванні і прыседанні. Вы мусіце быць моцнымі — фізічна і маральна. Заўсёды выходзьце за межы сваіх магчымасцяў. І калі ўжо прыехалі — будзьце падрыхтаваны да вайны.
Тэкст: Дзмітро Толкачоў
Фота і відэа: Уладзімір Патала
Мантаж відэа: Аляксандр Лось